Skocz do zawartości

Doświadczenie déjà vu


Gość włóczykij

Polecane posty

Niemal każdy doświadczył odczucia, że coś zdarza się kolejny raz. Często towarzyszyło temu uczucie niepokoju lub otoczka niesamowitości. Choć wiele osób łączy zjawisko déjà vu z działaniem tajemniczych sił, pamięcią z poprzednich wcieleń czy też telepatią, jego źródło leży najprawdopodobniej w ludzkim umyśle i świadczy o skomplikowanym sposobie funkcjonowania naszej pamięci.

Zjawisko déjà vu (fr. już widziane) należy do dość częstych doświadczeń. Mówiąc najprościej, to subiektywne odczucie, że jakaś czynność lub zdarzenie miały miejsce wcześniej i powtarzają się w nie do końca zwyczajny sposób. To różnie interpretowane doświadczenie, często uznawane za nadprzyrodzone, stanowiło poważny problem dla badaczy. Pomocne przy jego badaniu okazały się przypadki osób z permanentnym déjà vu, takich jak 80-letni polski emigrant, który oglądając telewizję, czytając gazety czy wychodząc na spacer doświadczał wrażenia, że wszystko co dzieje się wokoło widzi po raz kolejny.

Podobne stany występują także u osób cierpiących na epilepsję. Dzięki uchwyceniu déjà vu w akcji udało się uzyskać wgląd w specyficzny sposób działania naszej pamięci oraz mechanizmu odróżniania rzeczywistości od fikcji. Choć spekulowano, że zjawisko to może mieć związek z pamięcią z poprzednich wcieleń, medycyna podkreślała, że stoi za nim problem rozdzielania się bodźców docierających do mózgu z gałek ocznych, tzw. diplopia. Jak zauważa Chris Moulin - psycholog z Uniwersytetu Leeds, déjà vu pojawia się również u osób niewidomych a u pacjentów z rozdzielonymi chirurgicznie półkulami mózgu nie występuje stale, co wskazuje, że ten mechanizm nie wchodzi w grę.

Jako drugie wyjaśnienie zaproponowano zaburzenie percepcji czasu i niepoprawne osadzanie wspomnień: zdarzenie teraźniejsze miało być interpretowane równocześnie jako wspomnienie, z czego wynikało doświadczenie déjà vu. Dziś uznanie zyskuje inna teoria. Anne Cleary - psycholog z Colorado State University zaczęła dopatrywać się związku zagadkowego doświadczenia z problemami z pamięcią. Jak mówi, déjà vu samo w sobie może być zjawiskiem pamięciowym, zachodzącym gdy pewne cechy nowej sytuacji zdają się być podobne do szczegółów z poprzedniego zdarzenia. Uczona dodaje jednak, że prawdziwą zagadką tego stanu jest poczucie, iż ze wspomnieniem jest coś nie tak.

Grupa pod kierownictwem Cleary przeprowadziła eksperyment, w którym uczestnikom pokazano obrazy przedstawiające sceny z życia, krajobrazy czy pomieszczenia. Potem zaprezentowano im drugi zestaw, zbliżony do pierwszego pod względem struktury i zawartości. Okazało się, że u badanych, którzy spodziewali się zupełnie nowych obrazów, pojawiło się uczucie dziwnych zbieżności oraz tajemniczości.

Z wnioskami tymi nie do końca zgadza się Moulin, który wraz z Akirą O'Connorem przeprowadził badania na 39-letnim epileptyku, u którego pojawiało się długotrwałe odczucie déjà vu. Jak twierdzi badacz, gdyby u jego podstaw leżało przekonanie o znajomości sytuacji, możnaby je łatwo przerwać odwracając uwagę mężczyzny od sceny, na której się skupiał. Fakt, że tak się nie działo, a zjawisko związane było z jego wzrokiem i słuchem może wskazywać, że odpowiada za nie zaburzenie mózgu.

Moulin i jego towarzysz zdołali przy pomocy hipnozy wywołać u pacjentów doświadczenia przypominające przebiegiem déjà vu. Jednej z grup dano do rozwiązania łamigłówkę, po czym w czasie transu powiedziano, że dostaną ją jeszcze raz, ale nie będą sobie mogli jej przypomnieć. Drugiej, która wcześniej nie rozwiązywała szarady, w czasie hipnozy zasugerowano, że otrzyma do rozwiązania coś wcześniej widzianego. Dziwne odczucia pojawiły się u przedstawicieli obu grup. Uczeni mają nadzieję, że sztuczne wywołanie odczucia pozwoli na dalsze postępy w badaniu déjà vu.

Badania nad mózgiem obejmują również ideę, że za pamięć i rozpoznawanie zjawisk odpowiadają oddzielne elementy tego organu. John Aggleton i Malcolm Brown twierdzą, że za różne aspekty pamięci odpowiadają poszczególne elementy płata skroniowego. Jak ujawniają badania, u osób doświadczających déjà vu dochodzi do częstej degeneracji neuronów w tej części mózgu. Zagadką pozostaje jednak to, dlaczego doświadczenie to wiąże się z uczuciem niepokoju. Jak twierdzi Ed Wild z londyńskiego Instytutu Neurologii, znaczną rolę odgrywają w nim emocje i nastrój. Aby je wywołać potrzeba odpowiedniej konfiguracji sygnałów – nie tylko scenerii, ale i nastroju.

Neurolog z University of Western Ontario, Stefan Köhler uważa, że przy dziwnych odczuciach towarzyszących déjà vu dużą rolę odgrywają emocje. Badając przypadek osoby z guzem mózgu, u której doświadczenie to występowało doszedł do wniosku, że bez odpowiedniego bodźca emocjonalnego mózg nie potrafi rozpoznać znanego miejsca lub osoby. Błędny bodziec z kolei może z kolei sprawić, że człowiek uwierzy, iż miał już z kimś lub czymś do czynienia. Element déjà vu związany z uznawaniem go za zjawisko niemożliwe ma być może źródło w części mózgu odpowiedzialnej za myślenie. Według Köhlera, stan ten może pojawić się, kiedy nasza racjonalność i instynkt odbierają rzeczywistość w odmienny sposób. Według niego, doświadczenie to pomaga nam zrozumieć mechanizm naszego odbierania świata, jako „zaburzenie w procesie poznania, który jest cały czas aktywny". Kiedy pojawia się jakiekolwiek zakłócenie, nasza świadomość mocno to odczuwa.

 

Źródło : Hellen Phillips, Déjà vu: Where fact meets fantasy, Newscientist.com, 25/03/09

Link do komentarza
Udostępnij na innych stronach

  • 4 weeks later...

To jest strasznie dziwne uczucie, ale mnie zawsze to fascynowało. Tak jak u innych trwa to sekundę to u mnie nieco dłużej. Po pierwszym odruchu trwa to jeszcze ok 5-7 sekund, i zanim się skończy wiem co będzie. To tak jakby sekundowe widzenie przyszłości

Link do komentarza
Udostępnij na innych stronach

U mnie też, to trwa znacznie dłużej niż sekundę. Dziwne, ale bardzo ciekawe uczucie. Później zawsze zastanawiam się gdzie mogłam to co zobaczyłam, czy usłyszałam widzieć, słyszeć wcześniej i niestety, ale nie udaje mi się znaleźc takiego momentu.

 

Spotkałam się już z różnym tłumaczeniem déjà vu. Między innymi, jedno jest takie, że to co wydaje nam się, iż już było, to jest dla Nas informacja, że podążamy właściwą drogą, realizujemy swoją misję, którą wybraliśmy przed zejściem na ziemię. Zjawisko déjà vu ma Nas w tym upewniać.

Link do komentarza
Udostępnij na innych stronach

  • 1 month later...

Kiedyś miewałam często deja vu. I właśnie tak sobie teraz myślę, że już od dłuższego czasu nie doświadczałam tego zjawiska. Pamiętam przy którymś z kolei czułam, że już jestem bliska przypomnienia sobie/dowiedzenia się co to za miejsce i skąd je znam, ale niestety do tej pory nie wiem. Dodam jeszcze, że przy doświadczaniu deja vu z maksymalnie dwusekundowym wyprzedzeniem wiedziałam co się zaraz stanie, jakie słowo padnie.

Link do komentarza
Udostępnij na innych stronach

Duzo osób ma takie przebłyski świadomości ze "tu" była kiedyś, ze niby zna "tych" niby obcych ludzi... ale nie interesuje sie, zwraca uwagi z kąt to doświadczenie bierze sie u nich, pochodzi itp. <bezradny> Nie wiem czy to co ja teraz powiem kwalifikuje sie do déjà vu... ale czasami w obcym miejscu gdzie jestem pierwszy raz np. jakiś cmentarz, ruina czegoś tam, miasto, droga itp. to nie czuje strachu, czuje sie swobodnie jak bym znał to miejsce od lat, a nieraz coś karze uciekać, nie nawiązywać kontaktu mimo ze nie ma zagrożenia i miejsce jest "niby" normalne z wyglądu.

Link do komentarza
Udostępnij na innych stronach

  • 2 weeks later...
  • 4 months later...

Miałam i mam nadal. Czasami będąc pierwszy raz w życiu w danym miejscu mam wrażenie, że już tu byłam- kiedyś dawno. Innym razem robiąc coś uświadamiam sobie, że przecież ten cały epizod już się wydarzył i po prostu powtarzam "tę scenę" po raz kolejny.

Dziwne, niezwykłe uczucie i mocno wbija się w pamięć.

Im więcej wiemy, tym silniejsza jest nasza intuicja. ( Christina Stead)

Link do komentarza
Udostępnij na innych stronach

A mi się nawróciło, tylko mnie to momentami męczy, bo jest często. To takie poczucie, że już to znam, ale przecież skąd? Wkurzająca sprawa tym bardziej jak nagminnie się zdarza

Link do komentarza
Udostępnij na innych stronach

  • 3 weeks later...

Ja oprócz miejsc mam także odnośnie pewnych, słów, zdarzeń. Zdarza się, że słysze jakieś zdanie i nagle wrażenie, że już przecież to słyszałam, ktoś odpowiada - to samo, całośc układa się we wspomnienie sytuacji, która w moim umyśle ma miano takiej, która już na pewno się wydarzyła. Do słów, dochodzi miejsce i moje rozmyslania o co chodzi, gdzie to słyszałam.

 

Miałam też dziwną sytuację. Znajomy polecił mi do obejrzenia film. Dodam od razu, że nigdy nie był emitowany w telewizji, była to całowita nowość, którą od kilku dni mozna było obejrzec w internecie. Wcześniej jedynie w kinie. Zaczęłam oglądać i sceny wydały mi się bardzo znajome. Przez cały film miałam wrażenie, że ja już go musiałam gdzieś oglądać. Telewizja odpadała, a i sama na pewno z własnej chęci go nie właczałam, nie lubię tego gatunku, u znajomych gdy byłam takze nikt go nie oglądał. Na zwiastun na pewno także się nie natknęłam w internecie. Po prostu wszystkie takie opcje odpadają, nie widziałam ani filmu ani scen z niego wczesniej, a mimo to co się działo było mi bardzo znajome i towarzyszłyło mi wrażenie, że wiem co głowny bohater teraz zrobi, co się wydarzy.

I nie mam pojecia do dziś dnia o co z tym chodzi, bo o ile takie miejscowe, czy słowne déjà vu mogę zrozumieć, to sytuacja z filmem jest dla mnie przynajmniej mocno zadziwiajaca.

Link do komentarza
Udostępnij na innych stronach

  • 4 months later...
  • 3 weeks later...
mi też czasami to się zdarza, albo coś mi się śni, a później to się dzieje lecz trochę inaczej to wygląda jak w rzeczywistości

W tym przypadku, to już bardziej proroczy sen niż déjà vu

Link do komentarza
Udostępnij na innych stronach

  • 2 years later...

Déjà vu - termin ten pochodzi z języka francuskiego i oznacza "już widziane". Istotnie, osoby doświadczające déjà vu, czyli według naukowców 60 procent z nas, mają wrażenie, że doświadczyły już danej sytuacji, choć z drugiej strony zdają sobie sprawę, że tak być nie mogło, ponieważ są np. w danym miejscu po raz pierwszy.

Déjà vu może dotyczyć tak naprawdę dużego zakresu zdarzeń. Osobie znajdującej się np. w restauracji może się nagle zacząć wydawać, że przeżywała już tę sytuację, co więcej – może wystąpić u niej przeświadczenie, że dokładnie wie, co się za chwilę po kolei będzie działo.

Déjà vu posiada pewne swoiste dla siebie cechy, wśród których wymienić można:

  • nagłe wystąpienie zaburzenia;
  • zjawisko i towarzyszące mu uczucia trwają zaledwie kilka sekund;
  • brak możliwości podania, kiedy w przeszłości miałoby odbyć się dane, przeżywane już kiedyś wydarzenie;
  • wspomnienie dotyczy całej sytuacji, a nie jednego przedmiotu czy osoby.

źródło: poradnikzdrowie.pl

  • Lubię! 1
Link do komentarza
Udostępnij na innych stronach

Dołącz do rozmowy

Możesz zacząć pisać teraz i zarejestrować się później. Jeśli posiadasz konto, zaloguj się.

Gość
Odpowiedz...

×   Wklejony jako tekst z formatowaniem.   Wklej jako zwykły tekst

  Maksymalna ilość emotikon wynosi 75.

×   Twój link będzie automatycznie osadzony.   Wyświetlać jako link

×   Twoja poprzednia zawartość została przywrócona.   Wyczyść edytor

×   Nie możesz wkleić zdjęć bezpośrednio. Prześlij lub wstaw obrazy z adresu URL.

×
×
  • Utwórz nowe...